I. CNC тегермән машиналарында менү һәм гадәти тегермән принциплары һәм йогынты факторлары.
А) Тау тегермәненең принциплары һәм аңа бәйле йогынтысы
CNC тегермән машинасын эшкәртү процессында менү тегермәне - махсус тегермән ысулы. Тегермән кисүче эш кисәге белән бәйләнгән өлешнең әйләнү юнәлеше эш кисәгенең туклану юнәлеше белән бер үк булганда, менү тегермәне дип атала. Бу тегермән ысулы тегермән машинасының механик төзелеш үзенчәлекләре белән тыгыз бәйләнгән, аеруча гайка белән винт арасындагы чистарту. Тау тегермәнендә, горизонталь тегермән компоненты көче үзгәрәчәк һәм винт белән гайка арасында чистарту булганлыктан, бу эш өстәленә һәм винтның сулга һәм уңга күчүенә китерәчәк. Бу периодик хәрәкәт - тегермән тегермәне алдында торган мөһим проблема, бу эш өстәленең хәрәкәтен бик тотрыксыз итә. Бу тотрыксыз хәрәкәт аркасында кисү коралына китерелгән зыян ачык, һәм кисү коралының тешләренә зыян китерү җиңел.
CNC тегермән машинасын эшкәртү процессында менү тегермәне - махсус тегермән ысулы. Тегермән кисүче эш кисәге белән бәйләнгән өлешнең әйләнү юнәлеше эш кисәгенең туклану юнәлеше белән бер үк булганда, менү тегермәне дип атала. Бу тегермән ысулы тегермән машинасының механик төзелеш үзенчәлекләре белән тыгыз бәйләнгән, аеруча гайка белән винт арасындагы чистарту. Тау тегермәнендә, горизонталь тегермән компоненты көче үзгәрәчәк һәм винт белән гайка арасында чистарту булганлыктан, бу эш өстәленә һәм винтның сулга һәм уңга күчүенә китерәчәк. Бу периодик хәрәкәт - тегермән тегермәне алдында торган мөһим проблема, бу эш өстәленең хәрәкәтен бик тотрыксыз итә. Бу тотрыксыз хәрәкәт аркасында кисү коралына китерелгән зыян ачык, һәм кисү коралының тешләренә зыян китерү җиңел.
Ләкин, тегермән тегермәненең дә уникаль өстенлекләре бар. Тау тегермәнендә вертикаль тегермән компоненты көченең юнәлеше - эш кисәген эш өстәленә басу. Бу очракта, кисү коралының тешләре белән эшкәртелгән өслек арасындагы сикерү һәм сүрелү күренешләре чагыштырмача кечкенә. Бу эшкәртү процессы өчен зур әһәмияткә ия. Беренчедән, кисү коралының тешләренең тузуын киметү файдалы. Кисү коралының тешләренең тузуын киметү, кисү коралының хезмәт срогын озайту, эшкәртү бәясен киметү дигән сүз. Икенчедән, бу чагыштырмача кечкенә сүрелү эшне катырту күренешен киметергә мөмкин. Эшне катыру эш материалының катылыгын арттырачак, бу алдагы эшкәртү процессларына ярдәм итми. Эш катыруны киметү эш өлешенең эшкәртү сыйфатын тәэмин итәргә ярдәм итә. Моннан тыш, менү тегермәне шулай ук өслекнең тупаслыгын киметергә мөмкин, эшкәртелгән эш кисәген йомшарта, бу эш кисәкләрен эшкәртү өчен бик отышлы, өслек сыйфаты өчен.
Әйтергә кирәк, менү тегермәнен куллану билгеле бер шартлы чикләүләргә ия. Винт белән эш өстәленең гайкасы арасындагы чистарту 0,03 ммнан да азрак көйләнергә мөмкин булганда, тегермән тегермәненең өстенлекләрен яхшырак кулланырга мөмкин, чөнки бу вакытта хәрәкәт проблемасы эффектив контрольдә тотыла ала. Моннан тыш, нечкә һәм озын эш кисәкләрен тегермәнләгәндә, тегермәнгә менү дә яхшырак сайлау. Нечкә һәм озын эш кисәкләре эшкәртү процессында тотрыклырак эшкәртү шартларын таләп итә. Тегермәннең вертикаль компонент көче эш кисәген төзәтергә һәм эшкәртү процессында деформация кебек проблемаларны киметергә ярдәм итә.
Б) Гадәттәге тегермән принциплары һәм аңа бәйле йогынты
Гадәттәге тегермән менү тегермәненең капма-каршысы. Тегермән кисүче эш кисәге белән бәйләнгән өлешнең әйләнү юнәлеше эш кисәгенең азыкыннан аерылып торганда, ул гадәти тегермән дип атала. Гадәттәге тегермән вакытында вертикаль тегермән компоненты көченең юнәлеше - эш кисәген күтәрү, бу кисү коралының тешләре белән эшкәртелгән өслек арасындагы тайпылу арасына һәм сүрелүчәнлекнең артуына китерәчәк. Бу чагыштырмача зур сүрелү берничә проблема китерәчәк, мәсәлән, кисү коралының киемен арттыру һәм эшкәртелгән өслекнең эшне катырту күренешен җитдирәк итү. Эшкәртелгән өслекнең каты булуы өслекнең каты булуын арттырачак, материалның катгыйлыгын киметәчәк, һәм алдагы эшкәртү процессларының төгәллегенә һәм өслек сыйфатына тәэсир итә ала.
Гадәттәге тегермән менү тегермәненең капма-каршысы. Тегермән кисүче эш кисәге белән бәйләнгән өлешнең әйләнү юнәлеше эш кисәгенең азыкыннан аерылып торганда, ул гадәти тегермән дип атала. Гадәттәге тегермән вакытында вертикаль тегермән компоненты көченең юнәлеше - эш кисәген күтәрү, бу кисү коралының тешләре белән эшкәртелгән өслек арасындагы тайпылу арасына һәм сүрелүчәнлекнең артуына китерәчәк. Бу чагыштырмача зур сүрелү берничә проблема китерәчәк, мәсәлән, кисү коралының киемен арттыру һәм эшкәртелгән өслекнең эшне катырту күренешен җитдирәк итү. Эшкәртелгән өслекнең каты булуы өслекнең каты булуын арттырачак, материалның катгыйлыгын киметәчәк, һәм алдагы эшкәртү процессларының төгәллегенә һәм өслек сыйфатына тәэсир итә ала.
Ләкин, гадәти тегермәннең дә үз өстенлекләре бар. Гадәттәге тегермән вакытында горизонталь тегермән компоненты көченең юнәлеше эш өлешенең азык хәрәкәте юнәлешенә капма-каршы. Бу характеристика винтка һәм гайкага тыгыз бәйләнергә ярдәм итә. Бу очракта эш өстәленең хәрәкәте чагыштырмача тотрыклы. Эш кисәкләрен тигез булмаган катылык белән тегермән ясаганда, кастинг һәм оныту, җирдә каты тире булырга һәм башка катлаулы ситуацияләр булганда, гадәти тегермәннең тотрыклылыгы кисү коралының тешләрен киметергә мөмкин. Чөнки мондый эш кисәкләрен эшкәрткәндә, кисү коралы чагыштырмача зур кисүче көчләргә һәм катлаулы кисү шартларына каршы торырга тиеш. Эш өстәленең хәрәкәте тотрыксыз булса, ул кисү коралына китерелгән зыянны көчәйтәчәк, һәм гадәти тегермән бу хәлне билгеле бер дәрәҗәдә җиңеләйтә ала.
II. CNC тегермән машиналарында менү тегермәненә һәм гадәти тегермәнгә характеристика бирү.
А) Тау тегермәненең характеристикасына тирән анализ
- Калынлыкны кисү һәм кисү процессындагы үзгәрешләр
Тегермән ясау вакытында, кисү коралының һәр тешенең кисү калынлыгы әкренләп кечкенәдән зурына арту үрнәген күрсәтә. Кисү коралының теше эш кисәгенә генә кагылганда, кисү калынлыгы нуль. Димәк, кисү коралының теше башлангыч этапта кисү коралының алдагы теше калдырган кисү өслегендә сикерә. Кисү коралының теше бу кисү өслегендә билгеле бер дистанцияне сикергәндә һәм кисү калынлыгы билгеле бер кыйммәткә җиткәч кенә, кисү коралының теше чыннан да кисә башлый. Кисү калынлыгын үзгәртү ысулы гадәти тегермәннекеннән шактый аерылып тора. Шул ук кисү шартларында, бу уникаль башлангыч ысул кисү коралының киеменә мөһим йогынты ясый. Кисү коралының теше кисүне башлар алдыннан сикерү процессы булганлыктан, кисү коралының кисү читенә йогынтысы чагыштырмача кечкенә, бу кисү коралын саклау өчен файдалы. - Кисү юлы һәм корал киеме
Гадәттәге тегермән белән чагыштырганда, кисү коралының тешләре менү тегермәнендә эш кисәгендә барган юл кыскарак. Чөнки тегермән тегермәненең кисү ысулы кисү коралы белән эш кисәге арасындагы бәйләнеш юлын турыдан-туры итә. Мондый шартларда, шул ук кисү шартларында, тегермән тегермәнен кулланганда кисү коралының киеме чагыштырмача кечкенә. Ләкин шуны әйтергә кирәк: менү тегермәне барлык эш кисәкләренә дә яраксыз. Кисүче коралның тешләре һәрвакыт эш кисәгеннән кисә башлаганлыктан, эш кисәгендә каты тире булса, мәсәлән, кастингтан соң яисә эшкәртмичә ясалганнан соң, тегермәнгә менү урынлы түгел. Каты тиренең катылыгы чагыштырмача югары булганга, ул кисү коралының тешләренә чагыштырмача зур йогынты ясаячак, кисү коралының тузуын тизләтә, хәтта кисү коралына зыян китерергә мөмкин. - Кисү деформациясе һәм энергия куллану
Тегермән вакытында уртача кисү калынлыгы зур, бу кисү деформациясен чагыштырмача кечкенә итә. Кечкенә кисү деформациясе - кисү процессында эш материалының стресс һәм бүленеше бертөрле, җирле стресс концентрациясе аркасында эшкәртү проблемаларын киметә. Шул ук вакытта, гадәти тегермән белән чагыштырганда, менү тегермәненең энергия куллануы азрак. Чөнки кисүче корал белән эш кисәге арасында кисү көчен бүлү акыллырак, кирәксез энергия югалтуларын киметә һәм эшкәртү эффективлыгын күтәрә. Энергия куллану таләпләре булган зур масштаблы җитештерү яки эшкәртү мохитендә, тегермән тегермәненең бу характеристикасы мөһим икътисади әһәмияткә ия.
Б) Гадәттәге тегермән характеристикасына тирән анализ
- Эш өстәленең хәрәкәтенең тотрыклылыгы
Гадәттәге тегермән вакытында, тегермән кисүче белән эшләнгән горизонталь кисү көченең юнәлеше эш кисәгенең азык хәрәкәте юнәлешенә каршы булганлыктан, винт һәм эш өстәленең гайкасы җепнең бер ягын һәрвакыт тыгыз элемтәдә тота ала. Бу характеристика эш өстәленең хәрәкәтенең чагыштырмача тотрыклылыгын тәэмин итә. Эшкәртү процессында эш өстәленең тотрыклы хәрәкәте эшкәртү төгәллеген тәэмин итүче төп факторларның берсе. Тау тегермәне белән чагыштырганда, менү тегермәне вакытында, горизонталь тегермән көченең юнәлеше эш кисәгенең азык хәрәкәте юнәлеше белән бертигез, эш кисәгендә кисү коралының тешләре ясаган көч чагыштырмача зур булганда, винт белән эш өстәленең гайкасы арасында чистарту булганлыктан, эш өстәле өскә-аска хәрәкәт итәчәк. Бу хәрәкәт кисү процессының тотрыклылыгын бозып кына калмый, эш өлешенең эшкәртү сыйфатын тәэсир итә, шулай ук кисү коралына җитди зыян китерергә мөмкин. Шуңа күрә, эшкәртү төгәллегенә югары таләпләр һәм коралны саклау өчен катгый таләпләр булган кайбер эшкәртү сценарийларында, гадәти тегермәннең тотрыклылыгы өстенлеге аны тагын да дөрес сайлау ясый. - Машиналы өслекнең сыйфаты
Гадәттәге тегермән вакытында кисү коралының тешләре белән эш кисәге арасындагы сүрелү чагыштырмача зур, бу гадәти тегермәннең күренекле характеристикасы. Чагыштырмача зур сүрелү эшкәртелгән өслекнең эшне катырту күренешенә китерәчәк. Эшләнгән катлаулану өслекнең каты булуын арттырачак, материалның катгыйлыгын киметәчәк, һәм алдагы эшкәртү процессларының төгәллегенә һәм өслек сыйфатына тәэсир итә ала. Мисал өчен, соңрак тарту яки югары төгәл җыюны таләп иткән кайбер эш кисәкләрен эшкәртүдә, гадәти тегермәннән соң салкын каты өслек эшкәртү таләпләрен канәгатьләндерү өчен салкын каты катламны бетерү өчен өстәмә эшкәртү процессларын таләп итә ала. Ләкин, кайбер конкрет очракларда, мәсәлән, эш кисәгенең каты булуына билгеле бер таләп булганда яки аннан соң эшкәртү процессы салкын каты катламга сизгер булмаса, гадәти тегермәннең бу характеристикасы да кулланылырга мөмкин.
III. Чыгару тегермәнен сайлау стратегиясе һәм фактик эшкәртүдә гадәти тегермән
Факттагы CNC тегермән машиналарын эшкәртүдә, менү тегермәне яки гадәти тегермәнне сайлау берничә факторны һәрьяклап карарга тиеш. Беренчедән, эш кисәгенең матди үзенчәлекләрен исәпкә алырга кирәк. Әгәр дә эш материалының катылыгы чагыштырмача югары булса һәм кайбер кастинглар һәм оныту кебек каты тире булса, гадәти тегермән яхшырак сайлау булырга мөмкин, чөнки гадәти тегермән кисү коралының киемен билгеле бер дәрәҗәдә киметергә һәм эшкәртү процессының тотрыклылыгын тәэмин итә ала. Ләкин, эш материалының катылыгы бертөрле булса һәм өслек сыйфаты өчен зур таләп булса, мәсәлән, кайбер төгәл механик өлешләрне эшкәртүдә, тегермән тегермәненең өстенлекләре бар. Ул өслекнең тупаслыгын эффектив киметә һәм эш өлешенең сыйфатын яхшырта ала.
Факттагы CNC тегермән машиналарын эшкәртүдә, менү тегермәне яки гадәти тегермәнне сайлау берничә факторны һәрьяклап карарга тиеш. Беренчедән, эш кисәгенең матди үзенчәлекләрен исәпкә алырга кирәк. Әгәр дә эш материалының катылыгы чагыштырмача югары булса һәм кайбер кастинглар һәм оныту кебек каты тире булса, гадәти тегермән яхшырак сайлау булырга мөмкин, чөнки гадәти тегермән кисү коралының киемен билгеле бер дәрәҗәдә киметергә һәм эшкәртү процессының тотрыклылыгын тәэмин итә ала. Ләкин, эш материалының катылыгы бертөрле булса һәм өслек сыйфаты өчен зур таләп булса, мәсәлән, кайбер төгәл механик өлешләрне эшкәртүдә, тегермән тегермәненең өстенлекләре бар. Ул өслекнең тупаслыгын эффектив киметә һәм эш өлешенең сыйфатын яхшырта ала.
Эш кисәгенең формасы һәм күләме дә мөһим фикерләр. Нечкә һәм озын эш кисәкләре өчен, тау тегермәне эшкәртү процессында эш кисәгенең деформациясен киметергә ярдәм итә, чөнки тегермән тегермәненең вертикаль компонент көче эш кисәген яхшырак баса ала. Катлаулы формалар һәм зур зурлыктагы кайбер эш кисәкләре өчен эш өстәленең тотрыклылыгын һәм кисү коралының киемен тулысынча исәпкә алырга кирәк. Эшкәртү процессында эш өстәленең тотрыклылыгына таләп чагыштырмача югары булса, гадәти тегермән тагын да урынлы сайлау булырга мөмкин; кисү коралының киемен киметүгә һәм эшкәртү эффективлыгын күтәрүгә күбрәк игътибар бирелсә, һәм эшкәртү таләпләренә туры килгән шартларда, тегермән тегермәне каралырга мөмкин.
Моннан тыш, тегермән машинасының механик эшләнеше шулай ук менү тегермәне һәм гадәти тегермән сайлауга тәэсир итәчәк. Әгәр винт белән тегермән машинасының гайка арасындагы чистарту чагыштырмача кечкенә кыйммәткә төгәл көйләнә алса, мәсәлән, 0,03 ммнан ким булса, менү тегермәненең өстенлекләрен яхшырак кулланырга мөмкин. Ләкин, тегермән машинасының механик төгәллеге чикләнгән булса һәм чистарту проблемасы эффектив контрольдә тотылмаса, гадәти тегермән эшкәртү сыйфаты проблемаларыннан һәм эш өстәленең хәрәкәте аркасында корал зыяныннан саклану өчен куркынычсыз сайлау булырга мөмкин. Ахырда, CNC тегермән машиналарын эшкәртүдә, иң яхшы эшкәртү эффектына ирешү өчен, махсус эшкәртү таләпләренә һәм җиһаз шартларына туры китереп тегермән тегермәненең ысулы яки гадәти тегермән ысулы сайланырга тиеш.